Tomas Dikhaus (Thomas Diekhaus), ish shef i zyrës ndërlidhëse të Goethe-Institutit në Shkup: Ndërtimi i rrjeteve – pavarësisht nga situata politike
Tomas Dikhaus studioi gjermanistikën, histori dhe publicistikë, më pas kreu një praktikë si mësues i shkollës së mesme dhe nga viti 1990 punoi për Goethe-Institutin. Pas një qëndrimi të shkurtër në Moskë, ai shkoi në Beograd në vitin 1999, ku ishte përgjegjës për punën gjuhësore në Ish-Republikën Jugosllave të Maqedonisë, përveç Serbisë dhe Malit të Zi për pesë vjet. Pas tre vjetësh, në Riga të Letonisë, në vitin 2007 ai mori drejtimin e zyrës ndërlidhëse të sapo hapur në Shkup, ku qëndroi rreth tetë vjet dhe përgatiti themelimin e një instituti të plotë, i cili ekziston që nga viti 2015. Më pas ai kaloi një vit në Sofje dhe më pas u kthye në Gjermani. Që nga viti 2021 Tomas Dikhaus është në pension.
“Që në moshë të re kam pasur dëshirë të shkoj në Evropën Juglindore. Kam udhëtuar shpesh në Jugosllavi në vitet e 70-ta dhe 80-ta dhe kam pasur disa miq në rajon. Në mesin e viteve të 80-ta mësova edhe serbo-kroatishten si pjesë e një kursi studimor shtesë, të quajtur arsimi për të huajt. Kështu që ishte e natyrshme të orientohesha në këtë drejtim. Koha ime në Beograd ishte në thelb koha që kishte lënë gjurmë më së shumti në jetën time profesionale. Këto vite u shoqëruan me luftë, evakuim dhe ndërprerje të marrëdhënieve diplomatike. Një sfidë e madhe. Nga ana tjetër, më ka sjellë shumë më afër këtij vendi dhe njerëzve”.
Si drejtues i departamentit të gjuhës në Beograd, Tomas Dikhaus vizitonte rregullisht Malin e Zi dhe Ish-Republikën Jugosllave të Maqedonisë, pasi këtu akoma nuk kishte struktura të Goethe-Institutit. Takimet koordinuese të mbajtura nga ambasadat lokale u fokusuan kryesisht në bashkëpunimin me ministritë dhe trajnimin e mësuesve. Ministria e Jashtme më vonë vendosi të forcojë praninë e Goethe-Institutit në Ballkan dhe zgjodhi Shkupin si lokacion për këtë qëllim. Tomas Dikhaus ishte shumë i interesuar për të shkuar atje, për të filluar nga e para dhe për të ndërtuar diçka, siç thotë ai.
“Në fillim nuk kisha as personelin e duhur dhe praktikisht isha një luftëtar i vetëm. Por sigurisht që gradualisht sigurova njerëz, fillimisht në bazë honorari të lidhura me projektin. Në fund u bëmë një bërthamë e fortë prej tre personash dhe ca punonjës të projektit. Edhe pse ishim një ekip kaq i vogël, arritëm shumë në atë kohë. Duke parë prapa, vështirë se mund ta besoj këtë. Ne gjithashtu ishim në gjendje të financonim dhe mundësonim shumë gjëra, sepse kishim kosto shumë të ulëta strukturore. Lidhur me projektet ne nuk jemi kufizuar vetëm në Maqedoni. Për shembull, së bashku me muzikantë nga tetë vende, themeluam një orkestër të Jazz-it që ka bërë turne në të gjithë rajonin dhe në Gjermani. Ne gjithashtu kemi punuar edhe me vende të tjera në projektet tona të trajnimit për mësuesit e gjuhës. Kjo çoi në bashkëpunim intensiv me Bullgarinë, Shqipërinë dhe Greqinë. Kështu u krijuan shumë miqësi personale që shkonin përtej çështjeve profesionale. Qëllimi i punës sonë ka qenë gjithmonë krijimi i këtyre kontakteve dhe lidhjeve dhe krijimi i rrjeteve pavarësisht situatës politike.”
Vendimi për të krijuar një institut të plotë në Shkup erdhi vetëm kur Tomas Dikhaus në esencë ishte tashmë në largim. Ai kishte qëndruar në vend për shumë më gjatë sesa që ishte e zakonshme për një punonjës të Goethe-Institutit, por ai ende kërkoi pronë të përshtatshme për institutin dhe punësoi mësues dhe nëpunës, sepse i njihte mirë njerëzit e rajonit. Duke qenë se zyra ndërlidhëse nuk kishte funksionimin e saj të kursit të gjuhës, ajo kishte punuar më parë me partnerë që u nënshtroheshin provimeve. Kur u hap instituti i ri në fund të vitit 2015, Tomas Dikhaus nuk ishte më në Shkup. Megjithatë, ai ka ende lidhje të ngushta me vendin përmes familjes së tij në Maqedoninë e Veriut: Gjatë kohës së tij në Goethe-Institut, ai u njoh këtu me gruan e tij aktuale.